زلمای خلیل زاد، نماینده پیشین آمریکا در سازمان ملل
ترجمه: دکتر اسفندیار خدایی
تصمیم ترامپ در خروج از برجام در داخل و خارج آمریکا مورد انتقاد فراوان قرار گرفت. منتقدان این تصمیم دولت ترامپ را فراخوانی برای جنگ و ت تغییر رژیم ایران دانستند. اما این نکته مغفول مانده است که که ترامپ همزمان با خروج از برجام از ایران خواسته است که بار دیگر پای میز مذاکره با آمریکا بنشیند. فشار اقتصادی در کنار درخواست مذاکره، بالاخره ایران را به میز مذاکره خواهد کشاند. اخیراً پمپئو وزیر امور خارجه آمریکا پیام جالبی به ایران داد و از این کشور خواست "به الگوی مذاکره با کره شمالی نگاه کند و جدیت آمریکا در تعامل با مخالفان در مسائل پیچیده را ببیند." فشارهای ترامپ ایران را به زانو نخواهد آورد و منجر به تغییر رژیم در ایران نیز نخواهد شد. اما احتمالا تهران را به میز مذاکره خواهد کشاند. ایران در حال حاضر تمایلی برای مذاکره با آمریکا ندارد بلکه به دنبال تضمین ها و توافقی با اروپاست تا فشارهای آمریکا را کاهش دهد. اما به دلایل زیر، رهبران این کشور در آینده نزدیک به فکر مذاکره با آمریکا خواهند افتاد.
اولاً، ایران به زودی از اروپا نومید خواهد شد زیرا برای شرکتهای اروپایی بازار آمریکا بسیار با ارزشتر از بازار ایران خواهد بود. تجارت اروپا با ایران حتی کمتر از تجارت اروپا با قزاقستان است. دولتهای اروپایی نمی توانند این واقعیت را تغییر دهند و غیر ممکن است که تضمینی به رهبر ایران بدهند.
ثانیا، ایران به دنبال غنی سازی و از سرگرفتن فعالیتهای هسته ای نخواهد رفت. زیرا این اقدام ایران موجب می شود که اروپا و سایر قدرتهای دنیا نظیر چین و روسیه به آمریکا بپیوندند و فشارهای اقتصادی بر ایران مضاعف گردد. بعلاوه آمریکا تهدید کرده است که در آنصورت تاسیسات هسته ای ایران را بمباران خواهد کرد. بنابراین بعید است ایران این مسیر را انتخاب کند.
ثالثاً، فشار ناشی از تحریمهای همه جانبه آمریکا موجب خواهد شد که سرمایه گذاری در ایران به شدت کاهش یابد، بلکه سرمایه ها از این کشور فرار کنند و نا آرامی های بیکاری کشور را فراگیرد. فشارها بر متحدان ایران در منطقه نظیر حزب الله لبنان و حماس و سوریه و یمن موجب می شود که ایران ناچار شود بین عقب نشینی و ادامه تنشهای منطقه یکی را انتخاب کند. اگر ایران همچنان این جدال در منطقه را ادامه دهد، باید منابع اندک اقتصادی خود را صرف این جدالهای منطقه ای کند و در آنصورت نیتی داخلی و اختلاف بین جناحهای ی داخل ایران و حتی شورش داخلی ممکن است منجر به تحولات بزرگتری در این کشور شود.
چهارم، ایرانیها به توافق کره شمالی – آمریکا نیز نگاه می کند. اگر این توافق به ثمر بنشیند، ایران نیز ممکن است همان مسیر را در پیش گیرد. عقب نشینی از برجام موجب نشد که کره شمالی با آمریکا توافق نکند. فشارهای شدید اقتصادی بر ایران و پیشرفت واقعی در توافق آمریکا با کره شمالی موجب می شود که رهبران ایران به فکر آن بیفتند که برای حفظ منافع خود پشت میز مذاکراه با آمریکا بنشینند و توافقی را مضاء کنند که منافع دو طرف را تضمین کند و روابط با آمریکا را عادی سازد. تنها گزینه جایگزین ادامه جدال با آمریکا و فشارهای اقتصادی و ریسکها و بحرانهایی است که اوضاع ایران را آشفته تر می سازد.
منبع: واشینگتن پست www.washingtonpost.com
مجله مطالعات آمریکا
t.me/EsfandiarKhodaee
درباره این سایت